دیوار های یکپارچه آجری

دیوار های یکپارچه آجری به طور معمول برای ساختمان منازل مسکونی یک یا دو طبقه و آپارتمان های ۲ تا ۳ طبقه کاربرد دارند. بار سقف ها و بام در این نوع ساختمان ها توسط دیوار های خارجی و تعدادی از دیوار های داخلی تحمل میشوند. طراحی دیوار ها برای بارهای سنگین نسبتا پیچیده است و توسط مهندس سازه یا آرشیتکت انجام میگیرد.

ضخامت دیوار های یکپارچه آجری

به طور کلی ضخامت دیوار در سازه های آجری با توجه به بار مرده، زنده و نیرو های جانبی هم چون نیروهای باد و زلزله طراحی می گردد. ضخامت هر قسمت از دیوار در هر یک از طبقات بایستی حداقل ابعادی برابر یک شانزدهم ارتفاع آن طبقه داشته باشد. در مورد دیوار های آجری در هم جوش نیز باید ارتفاعی معادل ۱.۱۳ برابر ضخامت آن دیوار آجری ساخته شود. اما استثنائاتی نیز وجود دارد که به برخی از آنها اشاره میکنیم:

ضخامت دیوار های پشت بند دار:

وقتی که دیوار های یکپارچه باربر علاوه بر دیوار های عرضی و کف های بتن آرمه در فاصله های حداکثر ۳.۶۵ متر دارای پشت بند باشند، ضخامت آنها را میتوانیم برابر ۳۰ سانتیمتر برای بیشینه ارتفاع ۲۱ متر یا کسری از آن در نظر بگیریم.

ضخامت دیوار های خر پشته و بالاخانه ها:

ضخامت دیوار هایی که روی بام ساختمان احداث میشوند و ارتفاع آنها از ۳.۶ متر تجاوز نمیکند نظیر دیوار های دور راه پله، اتاق های تاسیسات، چاهک ها  و خرپشته ها را میتوان ۲۰ سانتیمتر انتخاب نمود، با این شرط که ارتفاع دیوار و ضخامت دیوار زیرین افزایش پیدا نکنند.

ضخامت دیوار های بتنی غیر مسلح:

ضخامت دیوار های بتنی غیر مسلح میتواند ۵ سانتیمتر کمتر از دیوار آجری متناظر خود باشد ولی به هر حال نباید از ۲۰ سانتیمتر کمتر شود.

ضخامت دیوار های مجوف یا دو جداره:

ارتفاع دیوار های مجوف و توخالی کلا نباید از ۱۰.۶ متر و ارتفاع دیوار های مجوفی که پهنای تمام شده آنها ۲۵ سانتیمتر است نباید از ۷.۶ متر تجاوز کنند. پهنای اسمی قسمت نما و قسمت پشتکار دیوار های مجوف هر کدام باید حداقل ده سانتیمتر باشد و عرض قسمت تو خالی نباید از ۵ سانتیمتر کمتر و از ۷.۵ سانتیمتر بیشتر شود.

ارتفاع دیوار های یکپارچه آجری

با توجه به استاندارد های قید شده در مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان که در مورد طرح و اجرای ساختمان های با مصالح بنایی است، ارتفاع دیوار های آجری به قرار زیر است:

در ساختمان های آجری با کلاف، حداکثر تعداد طبقات بدون احتساب زیر زمین به دو طبقه محدود میشود که حداکثر ارتفاع طبقه از روی کلاف زیرین تا زیر سقف محدود به ۴ متر است و در صورت تجاوز از این حد باید یک کلاف افقی اضافی در داخل دیوار ها و در ارتفاع حداکثر ۴ متر از روی کلاف زیرین تعبیه گردد. به این ترتیب میتوان ارتفاع طبقه را حداکثر تا ۶ متر افزایش داد.

در ساختمان های آجری بدون کلاف، حداکثر تعداد طبقات بدون احتساب زیر زمین به یک طبقه محدود میشود که حداکثر ارتفاع طبقه ۳ متر است. در صورت تجاوز از این حد باید یک کلاف افقی در داخل دیوارها و در ارتفاع حداکثر ۳ متر تعبیه گردد. به این ترتیب میتوان ارتفاع طبقه را حداکثر تا ۴/۵ افزایش داد. این کلاف ها باید به نحو مناسبی دردیوار ها متصل گردد.

انواع دیوار های یکپارچه آجری

دیوار های آجری یکپارچه که از آجر چینی پدید می آیند بر اساس نوع عملکرد به دو دسته دیوار باربر و دیوار حائل یا جدا کننده تقسیم میشود.

عملکرد آجر به عنوان باربر در دیوار آجری

ساختمان هایی که بدون اسکلت ساخته میشوند از آجر به عنوان دیوار باربر استفاده می کنند. در استفاده از آجر به عنوان باربر باید به عواملی برای مقابله با بارهای جانبی و هم چنین غلبه بر ضعف در اتصالات، مهار لازم و همچنین اتصال دیوار های عمود بر هم توجه نمود تا از به وجود آمدن خرابی ها جلوگیری به عمل آید. به طور معمول این دیوار ها به طور متقاطع بر یکدیگر تکیه می کنند که به طور معمول محل تقاطع آنها به صورت فاق و زبانه هستند.

عملکرد آجر به عنوان جدا کننده در دیوار آجری

دیوار های جدا کننده به منظور جدا سازی فضاهای مختلف ساختمان مورد استفاده قرار میگیرند. وزن این دیوارها به طور معمول به وسیله پی یا کف ها توسط دیوار های باربر تحمل میشود. به این دیوار ها غیر باربر گفته میشود. اگر آجر به عنوان مصالح پر کننده دراین دیوارها مورد استفاده قرار گیرد، ممکن است بنا به نقص های اجرایی آسیب های غیر قابل جبرانی را به ساختمان وارد کند. گاهی ممکن است به دلیل اتصال نامناسب با اسکلت از جا کنده شده و یا از قاب خارج شود. گاهی نیز به دلیل طراحی نامناسب سازه باربر، بخشی از بار ساختمان بر عهده این پر کننده ها افتاده که با عملکرد میان قابی باربر دچار خرابی وسیعی می گردد.

انواع اتصالات در دیوارهای آجری:

نقش اتصالات در دیوارهای آجری بسیار حائز اهمیت است.در زیر چند نوع از اتصالات رایج دیوارهای آجری شرح داده شده است:

۱.اتصال راسته :

ساده ترین اتصال در دیوارهای آجری اتصال راسته است. این اتصال که برای ساختن دیوارهای تیغه یا نیمه استفاده میشود.

۲.اتصال کله راسته :

در این اتصال آجرها در هر ردیف به طور متوالی بصورت کله و راسته قرار می گیرند. این اتصال معمول و مناسب برای ساختن دیوار های یک و نیم آجره و بالاتر است.

۳.اتصال یک ردیف کله و یک ردیف راسته :

همانطور که از اسم این اتصال بر گرفته میشود، آجرها در هر رج به صورت کله و یا راسته به کار برده می شود. ردیف های کله و راسته به صورت یکی در میان تکرار می شوند. در ردیف های راسته آجر اول را باید سه قد انتخاب کنیم.

۴.اتصال خاجی:

اتصال خاجی که درزهای عمودی هرزه ملات ها بعد از هر سه ردیف در امتداد هم قرار می گیرند از بهترین انواع اتصالات در آجر کاری میباشد.

۵.اتصال هلندی:

در این اتصال در ردیف اول یک کله و یک راسته است که تکرار شده و در ردیف بعد اول یک سه قد و سپس آجرها بصورت کله کار می شوند.

کیفیت آجرهای مورد استفاده در دیوارهای آجری:

1. آجرهای مورد استفاده در دیوار آجری باید سالم و بی ­نقص، محکم، یک شکل و اندازه و یک رنگ بوده و به خوبی در کوره پخته شده باشند.
2. آجرها نباید هیچ گونه حاوی ترک یا درز باشند. سطح آجر باید فاقد سوراخ، ریگ یا غده های آهک و … باشد.
3. سطح آجرها باید به گونه ای باشد که اگر با ناخن روی آن خراش انداختیم، اثری از خراش روی آن ایجاد نشود.
4. آجر ها را وقتی به هم میکوبیم باید صدای فلز دهند و اگر آنها را از ارتفاع ۹۰ تا ۱۲۰ سانتی متری رها کردیم نباید بشکنند.
5. اگر آجرها را به مدت ۲۴ ساعت در آب غوطه ور کردیم، به طور کلی نباید آب را بیش از ۲۰ درصد وزن خشکشان جذب کنند.
6. قبل از استفاده از آجرها، باید در مدت مناسبی در آب تمیز کاملا خیس بخورند تا آب به عمق آجرها نفوذ کند. این کار علاوه بر اینکه موجب از بین رفتن گرد و خاک، کثیفی و سایر نمک های محلول (که موجب شوره زنی میشوند) میگردند، تمایل آجرها به جذب آب از ملات را کاهش میدهد. اگر قرار است بنایی با گل یا ملات با آهک­ خالص (آهک غیرهیدرولیک) انجام شود، آجرها را نباید قبل از استفاده در آب خیس کنید.

کیفیت آب مورد استفاده در ساخت دیوار آجری

آب مورد استفاده در آجرکاری برای عمل آوری و ملات باید قابل شرب باشد و نباید حاوی نمک باشد زیرا در غیر اینصورت آجر شوره میزند.

کیفیت ملات مورد استفاده در دیوار آجری

باید برای ساخت دیوار های آجری از ملات مخصوص استفاده کنیم و باید مراقب باشیم که در کل دیوار، ضخامت ملات یکسان باشد.

آجرچینی در دیوار آجری

آجر ها را باید روی کل ملات ها قرار دهیم و وقتی که روی ملات میگذاریم باید کمی فشار ایجاد کنیم تا چسبندگی مناسبی بین آجر و ملات ایجاد شود. باید در نظر داشت که تمام رج های آجر باید به صورت افقی قرار گیرند و تمام درزهای عمودی باید کاملا عمودی باشند.